- orlęta lwowskie
- plebiscyt
- cud nad Wisłą
2. Daty:
- 27 XII 1918 - wybuch powstania wielkopolskiego
- 1919 - I powstanie śląskie
- 1920 - II powstanie śląskie
- 1921 - III powstanie śląskie
- 1920 - Bitwa Warszawska
- 1921 - pokój ryski
3. Wojna z Ukrainą:
a) przyczyny: spór o Lwów i zachodnią Ukrainę; miasta były tam zamieszkane głównie przez Polaków, tereny wiejskie przez Ukraińców
b) przebieg:
- Ukraińcy zaatakowali Lwów
- broniła się tam między innymi polska młodzież (orlęta)
- po przysłaniu posiłków przez rząd w Warszawie (między innymi Błękitnej Armii i Armii Wielkopolskiej) Ukraińcy zostali wyparci
- wojnę kończy porozumienie, na mocy którego Ukraińcy wycofali się za rzekę Zbrucz
4. Wojna z bolszewikami:
a) przyczyny: bolszewicy parli na zachód, chcąc dotrzeć do komunistów w Niemczech
b) przebieg:
- początkowe polskie sukcesy, zajęcie Wilna i Mińska (białoruskiego)
- sojusz Polski z Ukrainą, zdobycie Kijowa
- kontrofensywa bolszewików dowodzonych przez Michaiła Tuchaczewskiego
- Ukraina praktycznie przestaje istnieć
- tracimy wszystkie zdobycze, bolszewicy podchodzą pod Warszawę a na południu zbliżają się do Lwowa
- kontruderzenie Piłsudskiego znad rzeki Wieprz rozbija armię bolszewicką (cud nad Wisłą)
- pokój ryski: Ukraina zachodnia do rzeki Zbrucz do Polski, podobnie część dzisiejszej zachodniej Białorusi, ale bez Mińska
5. Konflikt z Litwą:
a) przyczyny: Wilno i okolice były zamieszkane przez polską większość, ale z drugiej strony, to miasto to tradycyjna litewska stolica
b) przebieg:
- w czasie wojny Polski z bolszewikami Litwini zajęli Wilno
- w trakcie pogoni za bolszewikami po cudzie nad Wisłą Piłsudski w tajemnicy porozumiał się z jednym ze swoich dowódców, Lucjanem Żeligowskim, by ten rzekomo wzniecił bunt i zajął Wilno na własną rękę
- siły Żeligowskiego opanowały Wileńszczyznę i utworzyły tam państwo o nazwie Litwa Środkowa
- w 1922 roku Litwa Środkowa ogłosiła przyłączenie się do Polski (co już wcześniej było uzgodnione z Piłsudskim; Litwa nie uznała tego faktu i nie utrzymywała z Polską stosunków dyplomatycznych
6. Powstanie wielkopolskie:
a) przyczyny: niemieckie prowokacje (pobicia, zrywanie polskich flag) podczas wizyty Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu
b) przebieg:
- w ciągu dwóch tygodni powstańcy niemal bez walki oswobodzili Poznań (bez dzielnicy Ławica, zdobytej później) i większość Wielkopolski
- po dwóch tygodniach Niemcy stawili twardy opór (czego skutkiem była między innymi bitwa o Chodzież z 8 I 1919) a nawet kontratakowali, choć rzadko odnosili sukcesy (akurat Chodzież udało im się odzyskać)
- w lutym 1919 roku podpisany został rozejm w Trewirze kończący walki zbrojne; ostatecznie traktat wersalski większość Wielkopolski przyznał Polakom (razem z Chodzieżą, ale już nie Piłą)
7. Powstania śląskie:
a) przyczyny:
- na Górnym Śląsku mieszkali przemieszani Polacy i Niemcy, oba narody czuły, że ta cenna z uwagi na węgiel prowincja powinna należeć do nich
- Ententa zadecydowała, że o przynależności Górnego Śląska zadecyduje plebiscyt mieszkańców
- by wygrać ten plebiscyt, policja niemiecka starała się terroryzować polskich Ślązaków
b) przebieg:
- I powstanie (1919), porażka
- II powstanie (1920), pod naciskiem Francji Niemcy likwidują na Śląsku swoją policję, powstaje policja polsko-niemiecka
- plebiscyt w 1921 kończy się triumfem Niemiec, które (zgodnie z prawem) dowiozły w dniu plebiscytu z głębi Niemiec setki tysięcy Niemców, którzy kiedyś urodzili się na Śląsku
- w odpowiedzi na to Polacy zorganizowali III powstanie śląskie (z Korfantym jako przywódcą), kończy się ono wynikiem nierozstrzygniętym
c) skutki: Górny Śląsk został podzielony w proporcji: 71% dla Niemiec, 29% dla Polski (ta mniejsza polska część była cenniejsza, tam bowiem była większość śląskich kopalń i hut)
8. Wojna z Czechosłowacją: walczyliśmy o Śląsk Cieszyński, ostatecznie został podzielony (korzystnie dla Czechosłowacji).
9. Plebiscyt na Warmii i Mazurach: kompletna porażka Polski, rejon ten pozostał w Niemczech.
Podręcznik: str. 210
Zeszyt ćwiczeń: str. 90-91
Pamiętajcie o zadaniu dodatkowym :)
- kontrofensywa bolszewików dowodzonych przez Michaiła Tuchaczewskiego
- Ukraina praktycznie przestaje istnieć
- tracimy wszystkie zdobycze, bolszewicy podchodzą pod Warszawę a na południu zbliżają się do Lwowa
- kontruderzenie Piłsudskiego znad rzeki Wieprz rozbija armię bolszewicką (cud nad Wisłą)
- pokój ryski: Ukraina zachodnia do rzeki Zbrucz do Polski, podobnie część dzisiejszej zachodniej Białorusi, ale bez Mińska
5. Konflikt z Litwą:
a) przyczyny: Wilno i okolice były zamieszkane przez polską większość, ale z drugiej strony, to miasto to tradycyjna litewska stolica
b) przebieg:
- w czasie wojny Polski z bolszewikami Litwini zajęli Wilno
- w trakcie pogoni za bolszewikami po cudzie nad Wisłą Piłsudski w tajemnicy porozumiał się z jednym ze swoich dowódców, Lucjanem Żeligowskim, by ten rzekomo wzniecił bunt i zajął Wilno na własną rękę
- siły Żeligowskiego opanowały Wileńszczyznę i utworzyły tam państwo o nazwie Litwa Środkowa
- w 1922 roku Litwa Środkowa ogłosiła przyłączenie się do Polski (co już wcześniej było uzgodnione z Piłsudskim; Litwa nie uznała tego faktu i nie utrzymywała z Polską stosunków dyplomatycznych
6. Powstanie wielkopolskie:
a) przyczyny: niemieckie prowokacje (pobicia, zrywanie polskich flag) podczas wizyty Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu
b) przebieg:
- w ciągu dwóch tygodni powstańcy niemal bez walki oswobodzili Poznań (bez dzielnicy Ławica, zdobytej później) i większość Wielkopolski
- po dwóch tygodniach Niemcy stawili twardy opór (czego skutkiem była między innymi bitwa o Chodzież z 8 I 1919) a nawet kontratakowali, choć rzadko odnosili sukcesy (akurat Chodzież udało im się odzyskać)
- w lutym 1919 roku podpisany został rozejm w Trewirze kończący walki zbrojne; ostatecznie traktat wersalski większość Wielkopolski przyznał Polakom (razem z Chodzieżą, ale już nie Piłą)
7. Powstania śląskie:
a) przyczyny:
- na Górnym Śląsku mieszkali przemieszani Polacy i Niemcy, oba narody czuły, że ta cenna z uwagi na węgiel prowincja powinna należeć do nich
- Ententa zadecydowała, że o przynależności Górnego Śląska zadecyduje plebiscyt mieszkańców
- by wygrać ten plebiscyt, policja niemiecka starała się terroryzować polskich Ślązaków
b) przebieg:
- I powstanie (1919), porażka
- II powstanie (1920), pod naciskiem Francji Niemcy likwidują na Śląsku swoją policję, powstaje policja polsko-niemiecka
- plebiscyt w 1921 kończy się triumfem Niemiec, które (zgodnie z prawem) dowiozły w dniu plebiscytu z głębi Niemiec setki tysięcy Niemców, którzy kiedyś urodzili się na Śląsku
- w odpowiedzi na to Polacy zorganizowali III powstanie śląskie (z Korfantym jako przywódcą), kończy się ono wynikiem nierozstrzygniętym
c) skutki: Górny Śląsk został podzielony w proporcji: 71% dla Niemiec, 29% dla Polski (ta mniejsza polska część była cenniejsza, tam bowiem była większość śląskich kopalń i hut)
8. Wojna z Czechosłowacją: walczyliśmy o Śląsk Cieszyński, ostatecznie został podzielony (korzystnie dla Czechosłowacji).
9. Plebiscyt na Warmii i Mazurach: kompletna porażka Polski, rejon ten pozostał w Niemczech.
Zeszyt ćwiczeń: str. 90-91
Pamiętajcie o zadaniu dodatkowym :)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz