Powstanie styczniowe

 1. Pojęcia: 

• branka
• wojna partyzancka

2. Daty:

• 22 I 1863 - wybuch powstania styczniowego

3. Bezpośrednia przyczyna wybuchu powstania:

• branka - Aleksander Wielopolski chciał poprzez wzięcie do wojska rosyjskiego młodych Polaków uniemożliwić wybuch powstania
• młodzi Czerwoni dowiedzieli się jednak o brance i uciekli w okoliczne lasy
• był styczeń, długo ukrywać się nie było można, Czerwoni postanowili wywołać powstanie już 22 stycznia

4. Wybuch powstania:

• Czerwoni utworzyli Tymczasowy Rząd Narodowy i wydali manifest nawołujący do powstania
• jednocześnie Czerwoni ogłosili uwłaszczenie chłopów (darmowe dla chłopów)
• ataki na kilka miast zakończyły się niepowodzeniem ze względu na rosyjską przewagę

5. Walki powstańcze:

• ze względu na przewagę wroga, większość działań Polaków miała charakter partyzancki
• do powstania szybko przyłączyli się Biali, którzy przejęli nad nim kontrolę
• dyktatorem powstania został Marian Langiewicz, który po walkach na południu został zmuszony do ucieczki do Austrii i złożenia broni
• powstanie kontynuowali inni dowódcy

6. Państwo podziemne: rząd powstańczy stworzył utajone państwo polskie, z własnymi sądami, służbami medycznymi, pocztą i policją.

Herb Rzeczpospolitej przyjęty przez powstańców styczniowych