1. Pojęcia:
- inwigilacja
- sowietyzacja
- destalinizacja
- odwilż
- Praska Wiosna
2. Daty:
- 1953 - śmierć Stalina
- 1956 - powstanie węgierskie
- 1968 - Praska Wiosna
- 1968 - interwencja wojskowa Układu Warszawskiego w Czechosłowacji
3. Stalinizacja państw uzależnionych od ZSRR po II wojnie światowej:
- państwa uzależnione: Polska, NRD, Czechosłowacja, Rumunia, Węgry, Bułgaria, Albania, Jugosławia (Jugosławia przejściowo, ostatecznie uniezależniła się kilka lat po wojnie)
- przejawy stalinizacji:
- instalowanie totalitarnych dyktatur
- prześladowanie opozycji (więzienia, obozy pracy, egzekucje)
- inwigilacja społeczeństwa
- brak wolności słowa
- prześladowanie związków wyznaniowych
- przejęcie kontroli nad gospodarką (upaństwowienie)
- kolektywizacja rolnictwa
- kult jednostki (Stalina i lokalnych przywódców)
4. Skutki śmierci Stalina:
- w ZSRR doszło do niejawnej walki o władzę; pokonany w niej Beria (zwolennik kontynuacji polityki Stalina, szef NKWD) został zamordowany; władzę przejął Nikita Chruszczow)
- Chruszczow zerwał ze stalinizmem, złagodził represje, odsunął od władzy innych ludzi Stalina
- ogłoszono amnestię dla więźniów politycznych, wypuszczono ich z więzień i łagrów
- Chruszczow doprowadził do upadku stalinowskich przywódców w komunistycznej Europie (z wyjątkiem Albanii), proces ten trwał do 1956 roku
- zachowany został dyktatorski model władzy, nadal nie było wolności słowa i demokracji, gospodarki pozostały pod kontrolą państwa
5. Powstanie węgierskie (1956):
- przyczyny:
- opóźnione wychodzenie Węgier ze stalinizmu
- demonstracje uliczne w Budapeszcie, pacyfikowane przez służby bezpieczeństwa
- dojście do władzy reformatorsko nastawionego komunisty, Imre Nagyego, który ogłosił, że Węgry występują z Układu Warszawskiego
- przebieg:
- po decyzji Węgier o wystąpieniu z Układu Warszawskiego, ZSRR rozpoczął inwazję na ten kraj, popartą przez dużą część węgierskiej partii komunistycznej
- część armii węgierskiej próbowała się bronić, po kilkunastu dniach jednak opór złamano
- skutki:
- Węgry ponownie podporządkowano ZSRR
- Nagy został zabity
- Setki tysięcy Węgrów uciekło do Austrii
6. Praska Wiosna (1968):
- przyczyny:
- na początku 1968 roku w Czechosłowacji do władzy doszedł Alexander Dubcek, zwolennik reform
- przebieg:
- zniesiono cenzurę
- pozwolono na demonstracje uliczne
- pozwolono na swobodne zrzeszanie się ludzi
- skutki:
- w sierpniu 1968 roku w ramach operacji "Dunaj" wojska Układu Warszawskiego (ZSRR, Polski, Węgier, Bułgarii i NRD) dokonały inwazji na Czechosłowację; wojska czechosłowackie nie stawiły oporu
- zlikwidowano reformy Praskiej Wiosny, Dubcek po jakimś czasie został odsunięty od władzy
- 300000 Czechów i Słowaków uciekło z kraju
Radziecki czołg w Budapeszcie
Głowa pomnika Stalina, obalonego podczas powstania węgierskiego
Alexander Dubcek, przywódca Praskiej Wiosny
Nikita Chruszczow
Imre Nagy, przywódca powstania węgierskiego
Radzieckie czołgi na ulicach Pragi
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz