Legendarne początki

 1. Pojęcia:

• postrzyżyny
• kmieć

2. Legendy o początkach Polski

• legenda o Lechu
• opowiada o legendarnym założycielu naszego narodu, Lechu (niektórzy sąsiedzi nazywali Polaków Lechitami)
• według niej, Lech założył swój pierwszy gród, Gniezno, w miejscu, gdzie zobaczył gniazdo białego orła
• legenda o Piaście
• opowiada o założycielu przyszłej rodziny panującej w Polsce, kmieciu Piaście (według jednej z wersji legendy Piast był kołodziejem)
• według niej dwaj tajemniczy wędrowcy (według jednej z wersji byli to aniołowie) przepowiedzieli Piastowi, że jego syn Siemowit w przyszłości stanie się kimś ważnym
• legenda mówi następnie, że istotnie Siemowit gdy dorósł, stał się księciem plemienia Polan, po upadku dotychczasowego księcia, okrutnego Popiela
• Popiel uciekł do Kruszwicy i tam w Mysiej Wieży został zjedzony przez myszy
• legenda o Kraku i smoku wawelskim
• według tej legendy Krak założył Kraków
• rozwój grodu miał być wstrzymywany przez żyjącego tam smoka
• smok pokonany został ostatecznie albo przez Kraka (jedna wersja legendy), jego synów (druga wersja) albo szewczyka Dratewkę (trzecia wersja)
• córka Kraka Wanda miała popełnić później samobójstwo, by nie została zmuszona do poślubienia niemieckiego księcia

3. Należy pamiętać, że legendy są zasadniczo wymyślonymi opowieściami, aczkolwiek w niektórych zachowały się też drobne elementy prawdziwe.

Lech, Czech i Rus

Myszy atakujące Popiela

Nasze polskie symbole

 1. Pojęcia:

• hymn państwowy
• godło
• stolica

2. Stolicą Polski jest miasto Warszawa.

• jest to siedziba władz naszego kraju
• w przeszłości stolicami Polski były też miasta Gniezno i Kraków

3. Hymnem naszego kraju jest pieśń "Mazurek Dąbrowskiego".

• jego twórcą był Józef Wybicki
• powstał wśród polskich żołnierzy walczących we Włoszech i tęskniących za powrotem do ojczyzny (stąd w hymnie śpiewamy, że idą za swoim dowódcą Dąbrowskim "z ziemi włoskiej do Polski")

Treść hymnu (pierwsze dwie zwrotki):

Jeszcze Polska nie zginęła, 

Kiedy my żyjemy. 

Co nam obca przemoc wzięła, 

Szablą odbierzemy. 

refren

Marsz, marsz Dąbrowski, 

Z ziemi włoskiej do Polski. 

Za twoim przewodem 

Złączym się z narodem. 

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę, 

Będziem Polakami. 

Dał nam przykład Bonaparte, 

Jak zwyciężać mamy.

4. Godłem naszego kraju jest biały, ukoronowany orzeł na czerwonym polu:

5. Polska flaga jest biało-czerwona.

6. Dwa najważniejsze święta narodowe:

• 3 maja - święto upamiętniające uchwalenie pierwszej polskiej konstytucji
• 11 listopada - święto upamiętniające odzyskanie niepodległości przez Polskę

Uczeni, pisarze, artyści

 1. Pojęcia:

• filozofia
• porządek dorycki
• porządek joński
• porządek koryncki

2. Filozofowie: zadawali pytania o to, jak zbudowany jest świat, co jest sensem istnienia człowieka, na czym polegają zjawiska przyrodnicze i wiele innych. Dzięki ich dociekaniom wiele wieków później narodziła się nauka.

3. Literatura grecka:

• rozprawy filozoficzne (np. Platona, Arystotelesa)
• eposy (np. "Iliada" (opowiadająca o sporze między Achillesem i Agamemnonem podczas wojny trojańskiej) i "Odyseja" (opowiadająca o powrocie Odyseusza spod Troi do domu); oba te eposy stworzył Homer
• dramaty (tragedie i komedie odgrywane w greckim teatrze)
• poezja (np. wiersze Safony)
• bajki (np. Ezopa)
• historiografia, czyli opisywanie historii (np. Herodot opisujący wojny z Persami albo Tukidydes opisujący wojnę peloponeską (wojnę Aten ze Spartą)

4. Architektura:

• porządek dorycki
• porządek joński
• porządek koryncki

Patrząc od lewej: porządek dorycki, joński, koryncki

PRZYKŁADY