Rywalizacja Stanów Zjednoczonych i ZSRS

 1. Pojęcia:

• Kryzys kubański
• Mur berliński
• Odprężenie

2. Daty:

• 1962 - kryzys kubański

3. Kryzys berliński:

• Przyczyna: ucieczki mieszkańców NRD do kapitalistycznego Berlina Zachodniego
• Rezultat: budowa muru berlińskiego, który podzielił miasto na dwie części

4. Kryzys kubański:

• Przyczyna: instalacja na komunistycznej Kubie radzieckich rakiet z głowicami jądrowymi
• Przebieg: blokada Kuby przez marynarkę wojenną USA
• Skutki: deinstalacja wyrzutni

5. Wojna w Wietnamie:

• Próby zjednoczenia Wietnamu przez komunistów z Wietnamu Północnego, amerykańska pomoc dla Wietnamu Południowego
• Przebieg: do Wietnamu wysłano pół miliona żołnierzy amerykańskich, pomimo sukcesów wojna się jednak przedłużała i amerykańskie społeczeństwo nią znużone wymogło odwrót
• Rezultat: Wietnam został zjednoczony przez komunistów

6. Wojna w Afganistanie:

• Przyczyna: kryzys komunistycznego rządu Afganistanu wywołał interwencję zbrojną wojsk sowieckich
• Przebieg: wojska sowieckie nie potrafiły pokonać muzułmańskich partyzantów, wspieranych bronią przez USA
• Rezultat: odwrót wojsk radzieckich, kontynuacja wojny domowej w Afganistanie

Powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki

 1. Pojęcia:

• Bostońskie picie herbaty (herbatka bostońska)
• Deklaracja niepodległości

2. Daty:

• 4 VII 1776 - Deklaracja niepodległości USA

3. Przyczyny rewolucji amerykańskiej:

• Dążenie do usamodzielnienia się od Anglii
• Ustawa stemplowa
• Brak konsultacji rządu brytyjskiego z kolonistami

4. Przebieg rewolucji:

• Bostońskie picie herbaty 1773, pierwsze starcia zbrojne
• Deklaracja Niepodległości 4 VII 1776, początek wojny o niepodległość
• Wsparcie kolonistów przez Hiszpanię i Francję oraz ochotników z innych krajów (Kościuszko i Pułaski z Polski)
• Bitwy pod Saratogą i Yorktown, zwycięstwa wojsk amerykańskich
• Traktat pokojowy w Paryżu 1783, koniec wojny, Wielka Brytania uznaje niepodległość USA

5. Macie znać postanowienia konstytucji USA (1787). Jerzy Waszyngton pierwszym prezydentem. 

Powstanie Trójprzymierza i Trójporozumienia

 1. Pojęcia:

• Trójprzymierze
• Trójporozumienie
• Ententa
• Państwa centralne

2. Daty:

• 1882 - powstanie Trójprzymierza
• 1904 - powstanie ententy

3. Przyczyny rosnącego konfliktu europejskiego:

• Francja chciała odzyskać utraconą Alzację i Lotaryngię od Niemiec
• Niemcy i Włochy chciały mieć więcej kolonii
• wyścig zbrojeń na morzu między Niemcami a Wielką Brytanią
• spór między Austrią, Serbią i Rosją o wpływy na Bałkanach

4. Powstanie dwóch bloków wojskowo politycznych:

• Trójprzymierze (państwa centralne):
• Niemcy
• Austro-Węgry
• Włochy
• Trójporozumienie (ententa):
• Francja
• Rosja
• Wielka Brytania

Wilhelm II

Dreadnought, brytyjski okręt wojenny

Prusy, Austria i Rosja - absolutyzm oświecony

 1. Pojęcia:

• absolutyzm oświecony
• imperator

2. Prusy:

• najważniejszy reformator: król Fryderyk II (dynastia Hohenzollernów)
• powiększenie kraju o:
• Śląsk
• Szczecin
• ziemie odebrane Polsce w I, II i III rozbiorze
• najważniejsze reformy:
• rozbudowa doskonale wyćwiczonej armii
• powszechne szkolnictwo świeckie
• tworzenie nowych wsi

3. Austria:

• najważniejszy reformator: cesarz Józef II (dynastia Habsburgów)
• powiększenie kraju o:
• ziemie odebrane Polsce w I i III rozbiorze
• najważniejsze reformy:
• powiększenie armii
• zniesienie poddaństwa i zmniejszenie pańszczyzny dla chłopów
• wprowadzenie tolerancji religijnej
• podporządkowanie Kościoła państwu
• zlikwidowanie ponad 700 klasztorów

4. Rosja:

• najważniejszy reformator: car Piotr I Wielki (dynastia Romanowów)
• powiększenie kraju o:
• Inflanty
• ziemie odebrane Polsce w I, II i III rozbiorze
• okolice Kaukazu
• najważniejsze reformy:
• przeniesienie stolicy z Moskwy do Petersburga
• zmuszenie rosyjskiej szlachty (bojarów) do przyjęcia zachodnich obyczajów (stroje, brak bród itp)
• wprowadzenie ceł na towary sprowadzane z zagranicy
• rozbudowa rosyjskich manufaktur
• powiększenie armii rosyjskiej, utworzenie rosyjskiej floty wojennej

Józef II

Armia pruska podczas bitwy pod Leuthen

Bliski Wschód - konflikty arabsko - izraelskie

 1. Pojęcia:

• syjonizm
• OWP

2. Daty:

• 1948 - utworzenie Izraela
• 1993 - utworzenie Autonomii Palestyńskiej

3. Przyczyny konfliktów:

• spór o Palestynę między Arabami (Palestyńczykami) a wracającymi do niej Żydami
• spór o święte miasto judaizmu i islamu (Jerozolimę)
• konflikt był też napędzany przez zimną wojnę (ZSRR i USA sprzymierzyły się z obiema stronami)

4. Skutki:

• większość Palestyny znajduje się w rękach Izraela
• w 1993 roku Izrael przyznał Arabom ograniczoną samorządność (w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu Jordanu)
• w regionie doszło do kilku dużych wojen, z reguły wygrywanych przez Izrael, powiększył się on w ich wyniku o Zachodni Brzeg Jordanu, Strefę Gazy, Wzgórza Golan, a okresowo również Półwysep Synaj
• arabscy Palestyńczycy żyją w stanie permanentnego ubóstwa
• Palestyńczycy od lat siedemdziesiątych zaczęli sięgać po terroryzm, najsłynniejszy ich atak terrorystyczny miał miejsce na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium, gdzie organizacja Czarny Wrzesień zabiła 5 żydowskich zawodników, 6 trenerów i jednego policjanta (zginęło też 5 terrorystów)

   

Rewolucja 1905 roku w Rosji i zaborze rosyjskim

 1. Pojęcia:

• Krwawa niedziela
• Strajk generalny
• Duma Państwowa

2. Daty:

• 1905 - krwawa niedziela

3. Przyczyny rewolucji:

• Klęski Rosji w wojnie z Japonią
• Żądania Rosjan wprowadzenia konstytucji, wolności słowa, demokratyzacji, poprawy warunków pracy w fabrykach
• Zmasakrowanie manifestacji podczas krwawej niedzieli

4. Przebieg rewolucji:

• Strajk generalny
• Manifestacje uliczne
• Zamieszki na ulicach

5. Rewolucja w Polsce:

• Polska endecja była przeciwna rewolucji, PPS się w nią włączył
• Największe strajki i demonstracje: Łódź, Warszawa
• PPS utworzyła bojówki walczące z rosyjską policją (na czele stanął Józef Piłsudski)

6. Skutki rewolucji: car Mikołaj II ugiął się i zwołał Dumę Państwową, rosyjski parlament. 

Mikołaj II