Pierwsze konstytucje

1. Najważniejsze postacie: Beniamin Franklin, Monteskiusz, Scypion Piatolli, Hugo Kołłątaj.

Upadek Rzeczypospolitej

1. Pojęcia:

• Kosynierzy
• Uniwersał połaniecki
• Insurekcja

2. Przebieg insurekcji:

• Początek w Krakowie na wieść o buncie generała Madalińskiego
• Naczelnikiem insurekcji Tadeusz Kościuszko
• Bitwa pod Racławicami 1794, polski sukces
• Udane powstania w Warszawie (Jan Kiliński) i Wilnie (Jakub Jasiński)
• Uniwersał połaniecki, próba nakłonienia chłopów do udziału w powstaniu w zamian za zmniejszenie pańszczyzny
• Bitwa pod Szczekocinami 1794, polska porażka, śmierć Bartosza Głowackiego
• Odparcie pruskiego ataku na Warszawę
• Klęska w bitwie pod Maciejowicami (1794), Kościuszko trafił do niewoli
• Atak Rosjan na Warszawę skończył się rzezią Pragi, koniec powstania

3. III rozbiór Polski (Prusy, Austria, Rosja) 1795.

Sejm Wielki

1. Pojęcia:

• Stronnictwo hetmańskie
• Stronnictwo patriotyczne
• Stronnictwo dworskie
• Straż Praw
• Virtuti Militari
• Konfederacja targowicka

2. Reformy Sejmu Wielkiego (1788-1792): macie je już w zeszytach, do nauczenia się (w tym konstytucja 3 maja 1791). 

3. Wojna w obronie konstytucji: w 1792 Seweryn Rzewuski, Franciszek Ksawery Branicki i Szczęsny Potocki ze stronnictwa hetmańskiego proszą Katarzynę II o rosyjską inwazję (konfederacja targowicka):

• Zdrada części oddziałów (głównie litewskich) sprawiła, że sytuacja Rzeczpospolitej stała się beznadziejna pomimo sukcesów w bitwach pod Zieleńcami (1792, dowodził Józef Poniatowski) i Dubienką (1792, dowodził Tadeusz Kościuszko)
• Przystąpienie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego kończy opór, reformy Sejmu Wielkiego zostały unieważnione
• II rozbiór Polski 1793, uczestniczyły Prusy i Rosja

4. Inne ważne postacie: Hugo Kołłątaj, Jan Dekert, Stanisław Małachowski.

Republika francuska

1. Pojęcia:

• Jakobini
• Żyrondyści
• Gilotyna
• Przewrót thermidoriański

2. Obalenie monarchii i powstanie republiki:

• Pojawienie się we francuskim parlamencie (Legislatywie, później Konwencie Narodowym) nowych sił politycznych: jakobinów (na czele z Robespierrem i Maratem), kordelierów (Danton) i żyrondystów (Brissot)
• Wojna Francji z Austrią i Prusami, początkowe klęski Francji
• Obalenie króla Ludwika XVI i ustanowienie republiki
• Zwycięstwo Francji w bitwie pod Valmy (1792) nad siłami pruskimi i austriackimi

3. Dyktatura jakobinów i Wielki Terror:

• Egzekucja oskarżonego o zdradę króla Ludwika XVI (1793)
• Powstania antyrewolucyjne na francuskiej prowincji (największe, chłopskie w Wandei) i przyłączenie się do wojny z Francją wielu państw europejskich
• By utrzymać się przy władzy, jakobini stosują terror wobec wszystkich przeciwników politycznych (na gilotynie giną na przykład Brissot i Danton)
• Prześladowany był Kościół, zmieniono kalendarz, wprowadzono ceny maksymalne na żywność, zapowiedziano wprowadzenie ordynacji wyborczej bez cenzusu majątkowego (ostatecznie jakobini nie zdążyli wprowadzić tego w życie), zreformowano armię przez wprowadzenie wojska poborowego

4. Przewrót thermidoriański 1794, obalenie i stracenie Robespierra. 

Rewolucja francuska

1. Pojęcia:

• Bastylia
• Stan III
• Stany Generalne
• Zgromadzenie Narodowe

2. Przyczyny:

• Dążenie do równouprawnienia stanów
• Dążenie do obalenia absolutnych rządów Ludwika XVI
• Dążenie do likwidacji pańszczyzny
• Klęska głodu
• Kryzys finansowy Francji
• Oburzenie wzbudzały duże wydatki dworu

3. Przebieg:

• Zwołanie przez króla Stanów Generalnych
• Bunt deputowanych z III stanu, utworzenie Zgromadzenia Narodowego
• Plotka o nadciągającej pacyfikacji Zgromadzenia wywołała szturm na Bastylię 14 VII 1789 roku; to przy okazji początek rewolucji
• Przestraszony król pozwala na uchwalenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela (macie znać postanowienia) i konstytucji (w 1791 roku)

Powstanie Stanów Zjednoczonych

1. Pojęcia:

• Bostońskie picie herbaty
• Ustawa stemplowa
• Kongres Kontynentalny

2. Przyczyny rewolucji amerykańskiej:

• Dążenie do usamodzielnienia się od Anglii
• Ustawa stemplowa
• Brak konsultacji rządu brytyjskiego z kolonistami

3. Przebieg rewolucji:

• Bostońskie picie herbaty 1773, pierwsze starcia zbrojne
• Deklaracja Niepodległości 4 VII 1776, początek wojny o niepodległość
• Wsparcie kolonistów przez Hiszpanię i Francję
• Bitwa pod Saratogą 1777
• Bitwa pod Yorktown 1781
• Traktat pokojowy w Paryżu 1783, koniec wojny

4. Macie znać postanowienia konstytucji USA (1787). Jerzy Waszyngton pierwszym prezydentem. 

Rzeczpospolita za panowania Wettinów

1. Pojęcia:

• Sejm Niemy
• Wojna północna
• Order Orła Białego

2. Panowanie Augusta II Mocnego:

• Rzeczpospolita jest wtedy w unii personalnej z Saksonią
• Król wplątał Polskę w wojnę północną przeciw Szwecji Karola XII
• po klęskach sił królewskich w Inflantach, Szwedzi zajęli prawie całą Rzeczpospolitą
• W 1704 r. doszło do elekcji posłusznego Szwedom króla Stanisława Leszczyńskiego (prowadzi to do wojny domowej ze zwolennikami Augusta II)
• Rosjanie pokonali Szwedów w bitwie pod Połtawą w 1709 roku, Szwedzi wycofują się z Rzeczpospolitej
• Wojna północna kończy się pokojem w Nystad w 1721 roku, Rzeczpospolita nie uzyskuje żadnych nabytków
• Po ustąpieniu Szwedów (i Leszczyńskiego) Polska stopniowo wpada w uzależnienie od Rosji (Sejm Niemy 1717, trzeba znać jego postanowienia

3. Panowanie Augusta III:

• Na początek nowa wojna domowa (ze zwolennikami Leszczyńskiego), August wygrywa dzięki wsparciu Rosji, Austrii i Prus
• Podczas jego panowania Rzeczpospolita powoli odbudowuje się gospodarczo

Oświecenie w Europie

1. Pojęcia:

• Oświecenie
• Ateizm
• Deizm
• Rokoko
• Klasycyzm
• Racjonalizm
• Empiryzm

2. Postacie: Newton, Linneusz, Monteskiusz, Wolter, Watt, Franklin, Diderot, bracia Montgolfier, Kay. 

3. Oświecenie wiekiem rozumu. 

4. Rokoko: dekoracyjność, asymetria, płynność linii.

5. Klasycyzm: nawiązania do antyku, oszczędność formy, kolumnady, bryła ważniejsza od zdobień i barwy.