Europa Zachodnia w XIV i XV wieku

1. Pojęcia:

• Czarna śmierć
• Taniec śmierci
• Wojna stuletnia
• Husyci

2. Wojna stuletnia 1337-1453

• Przyczyny: walka o koronę Francji, dążenie do likwidacji angielskich posiadłości we Francji
• Przebieg: większość wojny to przewaga Anglii (np. bitwa pod Azincourt), ostatecznie jednak dzięki Joannie d'Arc (bitwa pod Orleanem) wygrywa Francja

3. Czarna śmierć: epidemia dżumy, która w połowie XIV wieku przybyła ze wschodu i zabiła 1/3 mieszkańców Europy. 

Wielka wojna z zakonem krzyżackim

1. Przyczyny wojny:

• dążenie Polski do odzyskania Pomorza Gdańskiego
• dążenie Litwy do odzyskania Żmudzi
• strach Zakonu przed rosnącą siłą unii polsko-litewskiej
• wsparcie Litwy dla antykrzyżackiego powstania na Żmudzi

2. Przebieg wojny:

• wielki mistrz Ulrich von Jungingen w 1409 wypowiedział wojnę Polsce i Litwie, Krzyżacy zajęli Ziemię Dobrzyńską
• 15 VII 1410 zwycięska dla sprzymierzonych bitwa pod Grunwaldem, zwycięską armią dowodzili Władysław Jagiełło i Witold
• sprzymierzeni po zwycięstwie nie potrafili zdobyć Malborka
• 1411 I pokój toruński, Krzyżacy oddają Polsce Ziemię Dobrzyńską, Litwa odzyskuje Żmudź

3. Inne ważne postacie: Zawisza Czarny, Mikołaj Trąba, Paweł Włodkowic.

4. Zadanie domowe: wyjaśnij, jakie tezy na soborze w Konstancji wygłosił Paweł Włodkowic.  

Unia Polski z Litwą

1. Pojęcia:

• unia personalna
• bojarzy

2. Panowanie Ludwika Węgierskiego (o jego prawach do polskiej korony zadecydował wcześniej jego wuj, Kazimierz Wielki): wydanie przywileju w Koszycach w 1374 r.

3. Po śmierci Ludwika jego następcą stała się jego córka, Jadwiga Andegaweńska. Polscy panowie zdecydowali, że jej mężem stanie się Jagiełło, wielki książę litewski. Tym samym Polska i Litwa zawarły unię państwową.

4. Unię podpisano w 1385 roku w Krewie, odnowiono ją później w 1401 roku w Wilnie i w 1413 w Horodle.

5. Inne ważne postacie: Mendog, Giedymin, Witold.

W cieniu kościołów i zamków

1. Pojęcia:

• styl romański
• styl gotycki
• portal
• apsyda
• rozeta
• Biblia pauperum
• Prezbiterium
• przypora
• inicjał

2. Zadanie domowe: stwórz tabelkę, w której porównasz cechy kościołów romańskich i gotyckich. 

Kultura i nauka wieków średnich

1. Pojęcia:

• Uniwersytet
• Scholastyka
• Sztuki wyzwolone
• Asceta

2. Kultura średniowiecza starała się być uniwersalna, a jej fundamentem było chrześcijaństwo.

3. Wspólne wzorce osobowe:

• Asceta (Szymon Słupnik)
• rycerz (Roland)
• władca (Karol Wielki)

4. Ważna postać: Tomasz z Akwinu.