Filozofowie i wynalazcy

1. Pojęcia:
   - filozofia
   - logika
   - Akademia
   - Liceum
2. Najważniejsze postacie: Sokrates, Platon, Arystoteles, Herodot, Tukidydes, Archimedes (śruba Archimedesa), Heraklit z Efezu, Demokryt z Abdery, Tales z Miletu, Euklides, Klaudiusz Ptolemeusz.

Kultura starożytnej Grecji

1. Pojęcia:
   - Wielkie Dionizje
   - koturny
   - dramat
   - tragedia
   - komedia
   - skene
   - proskenion
   - orchestra
   - malarstwo czarnofigurowe
   - malarstwo czerwonofigurowe
   - porządek dorycki
   - porządek joński
   - porządek koryncki
2. Najważniejsze postacie: Homer, Sofokles, Ajschylos, Eurypides, Myron, Fidiasz.
3. Wklej do zeszytu i wykonaj zadania od nauczyciela.

Igrzyska olimpijskie

1. Pojęcia:
   - gimnazjon
   - igrzyska
   - agon
   - hipodrom
2. Ważne daty: 776 pne (pierwsze igrzyska olimpijskie), 393 (zakaz organizowania igrzysk), 1896 (pierwsze igrzyska nowożytne).
3. Najważniejsze dyscypliny olimpijskie:
   - biegi (w tym bieg hoplitów, z tarczami)
   - rzut oszczepem
   - rzut dyskiem
   - skok w dal
   - zapasy
   - pankration
   - boks
   - wyścigi rydwanów
4. Starożytne igrzyska miały charakter religijny: odbywały się ku czci Zeusa.
5. Zadanie domowe: napisz, jakie różnice i podobieństwa występują między starożytnymi i nowożytnymi igrzyskami olimpijskimi.

Wierzenia starożytnych Greków

1. Pojęcia:
   - Akropol
   - mit
   - heros
   - Pytia
2. Najważniejsi bogowie: Zeus, Posejdon, Hades, Hera, Atena, Demeter, Hermes, Dionizos, Ares, Asklepios, Apollo, Afrodyta, Hefajstos, Prometeusz (tytan).
3. Formy religijności greckiej:
   - uczestnictwo w świętach religijnych
   - składanie ofiar
   - zasięganie rad u wyroczni (najsłynniejsza była Pytia w Delfach, wyrocznia Apolla).

Wojny perskie

1. Pojęcia:
   - hoplita
   - falanga
   - Nieśmiertelni
   - triera
   - król królów
2. Najważniejsze bitwy:
   - bitwa pod Maratonem, 490 pne, wyprawa Persów zorganizowana przez Dariusza I, zwycięstwo Ateńczyków dowodzonych przez Miltiadesa
   - bitwa pod Termopilami, 480 pne, Grecy dowodzeni przez Leonidasa pokonani zostali przez Persów Kserksesa
   - bitwa morska pod Salaminą, 480 pne, flota perska pokonana została przez Ateńczyków Temistoklesa
   - bitwa pod Platejami, 479 pne, Grecy pokonują Persów
3. Zadanie domowe: wyjaśnij, dlaczego Grecy wygrali wojny perskie.

W starożytnej Sparcie

1. Pojęcia:
   - heloci
   - periojkowie
   - geruzja
   - eforzy
   - mówić lakonicznie
2. Wychowanie spartańskie:
   - po urodzeniu zabijano chorowite noworodki
   - od 7 do 12 roku życia chłopcy szkoleni byli wśród rówieśników, szkolenie wyrabiało odporność na trudy oraz sprawność fizyczną
 - od 13 do 20 roku życia w obozie wojskowym  Spartanie uczeni byli sztuki wojennej
 - od 20 do 30 roku życia mężczyźni spartańscy stacjonowali w koszarach; w tym czasie też musieli założyć rodziny.
3. Twórcą systemu wychowawczego i ustroju Sparty był Likurg.
4. Zadanie domowe: wykonaj ćwiczenia 1 i 2 ze strony 66.

Demokratyczne Ateny

1. Pojęcia:
   - demokracja
   - zgromadzenie ludowe (eklezja)
   - Akropol
   - demagog
   - strateg
   - ostracyzm
   - agora
2. Podział społeczny Aten:
   - obywatele (pełne prawa mieli tylko wolni, urodzeni w Atenach mężczyźni)
   - metojkowie (cudzoziemcy, wolni, ale bez praw obywatelskich)
   - niewolnicy
3. Zadanie domowe: narysuj tabelkę, w której wskażesz podobieństwa i różnice między starożytną i dzisiejszą demokracją.

Świat Hellenów

1. Pojęcia:
  - Hellada
  - polis
  - agora
  - kolonizacja
  - metropolia
  - kultura minojska
  - kultura mykeńska
2. Wklej do zeszytu i wykonaj zadania ćwiczenia od nauczyciela.

Od rysunków naskalnych do alfabetu

1. Pojęcia:
   - piktogram
   - pismo klinowe
   - hieroglif
   - papirus
   - alfabet
2. Sporządź tabelkę, w której przedstawisz trzy najważniejsze rodzaje pisma w starożytności, daty ich pojawienia, przykładowy znak i materiały, na których je pisano.

Indie i Chiny

1. Pojęcia:
   - cytadela
   - terakotowa armia
   - Wielki Mur
   - kasta
   - buddyzm
   - hinduizm
   - nirwana
2. Najważniejsze cechy cywilizacji indyjskiej:
   - powstała w dolinie rzeki Indus
   - najstarsze miasta: Harappa i Mohendżo Daro
   - po najeździe Ariów ludność podzielona została na kasty
   - miejsce narodzin dwóch wielkich religii: hinduizmu i buddyzmu (stworzonego przez Buddę)
3. Najważniejsze cechy cywilizacji chińskiej:
   - powstała w dorzeczu Huang-ho i Jangcy
   - państwo podporządkowane absolutnej władzy cesarzy
   - kraj działalności Konfucjusza, twórcy konfucjanizmu
4. Zadanie domowe: wymień osiągnięcia cywilizacji starożytnych Indii i Chin.

Starożytny Izrael

1. Pojęcia:
   - Juda
   - niewola babilońska
   - prorok
   - Mesjasz
   - monoteizm
   - judaizm
   - Dekalog
   - menora
   - Biblia
   - Tora
   - Arka Przymierza
   - gwiazda Dawida
   - Ściana Płaczu
   - Jahwe
2. Najważniejsze postacie: Abraham, Mojżesz, Dawid, Salomon, Cyrus Wielki. 
3. Omów różnice między religia Żydów a religiami Mezopotamii i Egiptu.

Piramidy, mumie i hieroglify

1. Pojęcia:
   - politeizm
   - mumia
   - mumifikacja
   - sarkofag
   - piramida
   - hieroglify
   - Sfinks
2. Najważniejsi bogowie egipscy: Re (Amon, bóg słońca), Ozyrys (władca krainy zmarłych), Anubis (przewodnik dusz po śmierci), Izyda (opiekunka kobiet i magii), Set (bóg pustyni), Thot (bóg mądrości).
3. Największe piramidy powstały w Gizie, są dziełem faraonów Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa. Powstały w najstarszym okresie rozwoju Egiptu, później jego władcy chowani byli w skalnych grobowcach Doliny Królów.
4. Zadanie domowe: wyjaśnij, jak Egipcjanie przygotowywali się do życia po śmierci.

W Egipcie faraonów

1. Pojęcia:
   - faraon
   - Górny Egipt
   - Dolny Egipt
2. Rozwój starożytnego Egiptu trwał od około roku 3000 pne (zjednoczenie Górnego i Dolnego Egiptu) do 31 r. pne (podbój Egiptu przez Rzym).
3. Społeczeństwo starożytnego Egiptu:
   - faraon (wraz z najbliższą rodziną)
   - kapłani
   - urzędnicy
   - wojownicy
   - rzemieślnicy
   - chłopi
   - niewolnicy
4. Zadanie domowe: opisz osiągnięcia Ramzesa II. 

Babilonia i Asyria

1. Pojęcia:
    - politeizm
    - wiszące ogrody
    - rydwan
    - kodeks Hammurabiego
2. Najważniejsi władcy Mezopotamii:
    - Sargon Wielki (król Akadu, podbił Mezopotamię)
    - Hammurabi (król Babilonu, podbił Mezopotamię, stworzył kodeks prawny)
    - Asurbanipal (król Asyrii, podbił cały Żyzny Półksiężyc, założył bibliotekę w Niniwie)
    - Nabuchodonozor II (król Babilonu, podbił Palestynę, zbudował wiszące ogrody)
3. Ważne daty: XVIII w. p.n.e. (panowanie Hammurabiego), 612 r. p.n.e. (upadek Asyrii).
4. Zadanie domowe: wyjaśnij zasadę "ząb za ząb" zawartą w kodeksie Hammurabiego, napisz w jakich przypadkach ona nie była stosowana.

W kraju Sumerów

1. Najważniejsze pojęcia:
     - cywilizacja
     - system irygacyjny
     - Żyzny Półksiężyc
     - zikkurat
2. Rola wielkich rzek w powstawaniu pierwszych cywilizacji:
     - użyźnianie pól mułem podczas wylewów
     - nawadnianie pól
     - środek transportu
     - źródło żywności (rybołóstwo)
3. Najważniejsze osiągnięcia Sumerów:
     - stworzenie miast-państw
     - sieć irygacyjna
     - koło
     - koło garncarskie
     - pismo klinowe
     - podstawy matematyki (system dwunastkowy)
     - cegła
     - podstawy astronomii
     - początki literatury (epos o Gilgameszu)

Czas wielkich przemian

1. Najważniejsze pojęcia:

• rewolucja neolityczna
• osiadły tryb życia
• brąz
• paleolit
• neolit
• megalit

2. Zmiany wywołane rewolucją neolityczną:

• początek rolnictwa (uprawa roślin, chów zwierząt)
• pojawienie się stałych osad - początki cywilizacji, tworzenie pierwszych państw
• pojawienie się rzemiosła: garncarstwo, tkactwo, później kowalstwo (wytop metali)
• pojawienie się budowli megalitycznych (Stonehenge)

Prahistoria człowieka

1. Najważniejsze pojęcia:

• Australopitek
• Homo erectus
• Neandertalczyk
• Homo sapiens
• Koczowniczy tryb życia
• Pięściak

2. Najważniejsze osiągnięcia ludzi pierwotnych:

• Przyjęcie wyprostowanej sylwetki
• Umiejętność krzesania i podtrzymywania ognia
• Pierwsze narzędzia
• Pojawienie się prahistorycznej sztuki

3. Zadanie domowe: wymień przynajmniej cztery funkcje, jakie w życiu naszych przodków pełnił ogień. 

Co to jest historia?

1. Najważniejsze pojęcia:

• historia
• źródło historyczne
• archeologia

2. Zadanie domowe: narysuj oś czasu z zaznaczonymi epokami historycznymi i ich datami granicznymi (prahistoria, starożytność, średniowiecze, nowożytność, współczesność).