Słowiańszczyzna

 1. Pojęcia:

• gród
• głagolica
• cyrylica

2. Pierwsze państwa słowiańskie:

• państwo Samona
• państwo Wielkomorawskie (Wielkie Morawy) - ochrzczone w IX wieku przez misjonarzy z Bizancjum, Cyryla i Metodego
• Ruś Kijowska - utworzona przez wikingów ze Szwecji (założyli oni dynastię Rurykowiczów), ochrzczona w X wieku przez misjonarzy bizantyjskich
• Czechy - powstały po upadku Państwa Wielkomorawskiego, zniszczonego przez Węgrów

3. Sąsiedzi Słowian:

• Węgry - lud najeźdźców, którzy na początku X wieku podbił Panonię (dzisiejsze Węgry) i się tam osiedlił, najeżdżając sąsiadów
• Bułgaria - założona przez koczowników azjatyckich, którzy ostatecznie przyjęli język i obyczaje słowiańskie

Nowe państwa na zachodzie Europy

 1. Pojęcia:

• wikingowie

2. Data:

• 962 - koronacja cesarska Ottona I

3. Przyczyny sukcesów wikingów:

• znakomite łodzie
• umiejętności nawigacyjne

4. Ziemie podporządkowane sobie przez Normanów:

• Anglia
• Normandia we Francji
• Islandia
• część Grenlandii
• Irlandia (przejściowo

Miollnir, młot Thora, symbol religii normańskiej

Współczesne odtworzenie normańskiego hełmu okularowego

Najazdy Wikingów

Państwo karolińskie

 1. Pojęcia:

• monarchia patrymonialna
• minuskuła karolińska

2. Daty:

• 496 - chrzest Franków
• 800 - koronacja cesarska Karola Wielkiego
• 843 - podział państwa Franków na trzy części

3. Osiągnięcia Karola Wielkiego:

• powiększenie państwa o północną Hiszpanię, Saksonię, Bawarię i Italię
• koronacja cesarska
• tworzenie wielu szkół przy klasztorach
• utworzenie nowej formy pisma, minuskuły karolińskiej
• rozwój architektury (jej odrodzenie po upadku spowodowanym zniszczeniem cesarstwa zachodniorzymskiego)

Minuskuła karolińska

Powstanie cywilizacji islamu

 1. Pojęcia:

•    islam
•    muzułmanie
•    Koran
•    meczet
•    minaret
•    dżihad
•    kalif
•    arabeska

2. Data do zapamiętania:

• 622 - ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny

2. Działalność Mahometa:
   - pierwsze wizje w Mekce, początek nauczania islamu
   - groźby ze strony władców Mekki powodują ucieczkę Mahometa do Medyny w 622 r.
   - przejęcie władzy nad Medyną, Mekką i większością Arabów
3. Podstawowe zasady islamu:
   - 5 filarów islamu (modlitwa, post, pielgrzymka, wyznanie wiary, jałmużna)
   - monoteizm (jedynym bogiem jest Allah)
   - Koran świętą księgą
   - nakaz dżihadu

   - zakaz spożywania wieprzowiny i picia alkoholu 
4. Osiągnięcia Arabów:

   - stworzenie ogromnego imperium sięgającego od Atlantyku do Indii

   - rozkwit literatury (np. "Opowieści tysiąca i jednej nocy")

   - rozwój matematyki (np. upowszechnienie liczby "0", algebra)

   - rozkwit sztuk plastycznych (arabeski, wspaniałe pałace i meczety)

Kalifat islamski w szczycie swego rozwoju

Wojownik arabski (z lewej) walczy z wojownikiem mongolskim

Hilal, symbol islamu

Pielgrzymka do Mekki

Alhambra, na ścianach arabeski

Bizancjum

 1. Pojęcia:

• Kodeks Justyniana
• mozaika
• ikona
• patriarcha
• prawosławie

2. Daty:

• 1054 - podział chrześcijaństwa na katolicyzm (kościół łaciński) i prawosławie

3. Osiągnięcia Justyniana Wielkiego:

• przyłączył do Bizancjum wiele terytoriów dawnego cesarstwa zachodniorzymskiego (królestwo Wandalów w Afryce, królestwo Ostrogotów w Italii i część królestwa Wizygotów w dzisiejszej południowej Hiszpanii)
• ujednolicił prawo rzymskie nakazując spisać Kodeks Justyniana
• doprowadził do wybudowania kościoła Mądrości Bożej (Hagia Sophia)

Hagia Sophia

Justynian Wielki

Bizancjum w początkach swego istnienia

Bizancjum po podbojach Justyniana I

Krzyże będące symbolami prawosławia

Ogień grecki

Bolesław Chrobry - pierwszy król Polski

 1. Pojęcia: 

• patron
• relikwie
• zjazd gnieźnieński

2. Daty do zapamiętania:

• 1000 - zjazd gnieźnieński
• 1025 - koronacja Bolesława Chrobrego

3. Osiągnięcia Bolesława Chrobrego:

• zorganizowanie zjazdu z cesarzem Ottonem III w Gnieźnie
• odzyskanie relikwii świętego Wojciecha od Prusów
• utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie
• pierwsza w historii Polski koronacja królewska
• powiększenie Polski kosztem Niemiec, Czech i Rusi

Bolesław Chrobry na banknocie

Bolesław Chrobry wjeżdżający do zdobytego Kijowa

W czasach Mieszka i Dobrawy

 1. Pojęcia:

• dynastia
• wojowie
• drużyna
• gród
• plemię

2. Data do zapamiętania:

• 966 r. - chrzest Mieszka I

3. Najważniejsze plemiona słowiańskie przed powstaniem Polski:

• Polanie (w Wielkopolsce)
• Wiślanie (w Małopolsce)
• Ślężanie (na Śląsku)
• Pomorzanie (na Pomorzu)
• Mazowszanie (na Mazowszu)

4. Osiągnięcia Mieszka I:

• zjednoczył plemiona słowiańskie i utworzył księstwo polskie (ze stolicą w Gnieźnie)
• ochrzcił siebie i kraj
• utworzył pierwsze biskupstwo w Poznaniu
• odparł najazd niemiecki w bitwie pod Cedynią